تولد دوبارۀ انسان

بسم الله الرحمن الرحیم

عطر ایمان از دل مؤمنان به مشام می‌رسد. گل‌بوته‌های صبر و مبارزه با نفْس در جان‌ها شکفته شده است. روز عید فطر همه‌چیز رنگ‌و‌بوی خدایی دارد. هرچه اعمال نیک، تقوا و پرهیزکاری انسان بیشتر باشد، در روز عید به خدا نزدیک‌تر و عطر‌و‌بوی عید برای او دل‌پذیرتر خواهد بود.
عید فطر تحفۀ خداوند به مؤمنانی است که با سلاح روزه به غبارروبی خانۀ دل پرداخته‌اند. آنان که پلیدی را از جان خود بیرون رانده‌اند و به‌جای آن، اخلاص و ایمان را جایگزین کرده‌اند.

آری، عید سعید فطر روز تولد دوبارۀ انسان است. این عید پرفضیلت را به‌ امام زمان(ع) و فرستادۀ ایشان سید احمدالحسن(ع) و تمام مسلمانان جهان تبریک و تهنیت عرض می‌کنم.

در ماجرایی از امام حسن مجتبی (ع) آمده است که ایشان در روز عید فطر گروهى را دید که مشغول بازى و خنده بودند؛ پس در حالى که به آنان اشاره می‏کرد به اصحاب خویش فرمود: «همانا خداوند عزوجل ماه رمضان را میدان مسابقه براى بندگان خود قرار داده است تا با طاعت و عبادت خود براى رسیدن به رضوان و خشنودى خداوند از یکدیگر پیشى بگیرند.
پس گروهى در این میدان تاختند و به خشنودى الهى فائز شدند و عده‏ اى دیگر عقب افتادند و تقصیر کردند و زیان دیدند. پس شگفتا و بسیار شگفتا از آن‌که به خنده و بازى مشغول باشد، در چنین روزى که نیکوکاران در این روز پاداش مى‌یابند و تقصیرکاران زیان مى‌‏بینند.» سپس فرمودند:

«وَ أیمُ اللَّهِ لَوْ کُشِفَ الْغِطَاءُ لَشُغِلَ مُحْسِنٌ بِإِحْسَانِهِ وَ مُسِی‏ءٌ بِإِسَاءَتِه.»
یعنی به خدا سوگند که اگر پرده‌ها از جلوی چشمان مردم کنار رود، هر‌آینه افراد نیکوکار (با انگیزه‌ای مضاعف) به نیکوکاری خود و بدکاران (نیز با انگیزه‌ای مضاعف) به کارهای بد خود مشغول خواهند شد. (محمد بن علی بن بابویه (شیخ صدوق)، کتاب من لا یحضره الفقیه، ج‌١، ص‌٥١١)

به‌راستی شناخت ما از روز عید فطر در چه حد است؟! آیا جشن‌گرفتن این روز و تبریک‌گفتن آن به‌‌ همدیگر کافی است؟ آیا با خواندن نماز عید و انجام اعمال مختص آن روز، شناخت ما از عید فطر کامل می‌شود؟!

در جواب باید گفت: کسی عید فطر را درک خواهد کرد که آن روز برای او عید حقیقی باشد.

امام علی(ع) فرمودند: ((همانا این عید براى كسى عید است كه خداوند روزه و نمازش را پذیرفته باشد و هر روزى كه در آن نافرمانى خدا نشود، آن روز عید است)). (نهج‌البلاغه، حکمت 428)

امام می‌فرمایند عید براى كسى عید است که نماز و روزه‌اش قبول شود؛ و در ادامه می‌فرمایند هر روزی که در آن نافرمانی خدا نشود عید است؛ پس اگر بنده نماز و روزه‌اش قبول شود یا روزی، گناه ‌نکند آن روز برای آن بنده عید خواهد بود؛ البته این دو شرط در ارتباط با هم‌اند؛ بدین‌جهت که شرط قبولی نماز و روزه و تمام اعمال انسان، دوری از نافرمانی خداوند است؛ و طبیعتاً تمام اعمالی که خداوند بر انسان واجب کرده، برای فرمان‌برداری از خداوند و اجتناب از نافرمانی اوست.

ماه رمضان ماه روزه است و روزه یعنی خودداری و اجتناب‌کردن؛ و این خودداری بستگی به فهم انسان از حقیقت خویش و خداوند دارد. برخی‌ روزه را فقط خودداری از خوردن و آشامیدن می‌دانند، و بعضی حقیقت روزه را درک کرده و پی برده‌اند که روزۀ حقیقی اجتناب از منیت است؛ اینکه انسان تمرین کند از هر آنچه برای غیر خداست دوری کند و تنها برای خدا زندگی کند؛
و ماه رمضان بهترین فرصت برای این تمرین خواسته‌شده از انسان است؛ زیرا خداوند فرصت‌هایی طلایی در این ماه به انسان داده است؛ اول اینکه شیطان در ماه رمضان در غل‌و‌زنجیر است؛ دوم اینکه ثواب اعمال در این ماه چند‌برابر است؛ سوم، خداوند شروع سال نزد خویش و تجدید مقدرات را در این ماه قرار داده تا هرکس هرچقدر هم گنه‌کار بوده، بتواند قبل از شب قدر خود را دریابد و سرنوشتی الهی و نورانی برای خود رقم بزند؛ پس روزه یعنی فراگرفتن اجتناب و دوری‌کردن از گناه، هوای نفْس، و منیت است.

هرکس این آموزش را فراگیرد به‌نسبت فراگیری‌اش، در روز عید فطر پاداش می‌گیرد و هرکس ماه رمضان را فقط در حد چند ساعت نخوردن و نیاشامیدن درک کرده، شاید برگشتن به عادت خوردن در طول روز، پاداشش باشد. به همین دلیل است که امام علی(ع) می‌فرماید این روز برای کسی عید است که نماز و روزه‌اش مقبول خداوند باشد؛ یعنی کسی که نافرمانی خدا را نکرده و با اخلاص و اعمالش بندگی خداوند را کرده است و کسی که در ماه بندگی چیزی از بندگی را فرانگیرد، طبیعتاً روز عید زیان‌کار خواهد بود.

اگر فلسفۀ روزه، تمرین خودداری از منیت و اطاعت از خداست، چه عملی بیشتر از یاری‌دادن جانشین خداوند، مظهر این تمرین است. آری، شناخت امام زمان خویش و یاری‌دادنش، خود بزرگ‌ترین شکست منيت و بهترین اطاعت است. آن وقت است که جزو نیکوکاران خواهی بود و حتماً نزد خداوند در روز عید پاداشی خواهی داشت؛ وگرنه عیدی که آل‌محمد(ع) در آن اندوهگین باشند، هیچ‌وقت برای ما عید حقیقی نخواهد بود؛ زیرا ما هستیم که با کوتاهی و کم‌کاری‌های خود مسبب تأخیر در فرج امام می‌شویم؛

امام باقر(ع) می‌فرمایند: ((هیچ عید فطر و قربانی نیست، مگر آنكه با آمدن آن، غم‌و‌اندوه آل‌محمد (ع) تجدید مى‌‏شود. راوى گفت: چرا در روز عید غمگین مى‌‏شوند؟ امام فرمود: زیرا آنان حق خود را در دست دیگران مى‌‏بینند (و از اینکه افراد غیر شایسته بر جایگاه رهبرى امت قرار دارند و امام راستین هنوز ظهور نكرده است كه حكومت عادلانه و سایۀ پر از عدل‌و‌داد خود را بر مردم بگستراند، غمگین و ناراحت‌اند)). (تهذیب‌الاحكام، ج‌3، ص‌28)

بیاییم در روز عید فطر بار دیگر با اماممان تجدید بیعت کنیم و از خداوند منان بخواهیم که به حرمت این ماه عظیم از گناهانمان بگذرد و توفیق یاری امام زمان خویش را به ما عطا فرماید، تا به لطف محبوب سبحان‌ومتعال، نماز عید سال بعد را به امامت مهدی فاطمه ارواحنا له الفدا ادا کنیم.