نقش زنان در کربلا

عاشورا، قصۀ روایت‌نشده
قسمت ششم

سید احمدالحسن می‌گوید:

«درحال‌حاضر بهترین راه ممکن برای یاری دادن حق توسط یک زن، تبلیغ از راه اینترنت است یا هر ابزار دیگری که با استفاده از آن بتوان برای هدایت و نجات مردم حق را به آنها رسانید. این همان راهی است که فاطمهٔ زهرا(ع)، زینب(ع)، خدیجه، آسیه و مریم(ع) در پیش گرفتند. برای شما در بهترین بانوی جهانیان، الگوی نیکی وجود دارد؛ پس به سیرهٔ مبارک و پاک آنها اقتدا کنید. به این امید که خداوند شما را مورد رحمت خود قرار داده و به شما برکت دهد، همان‌طور که به ایشان رحمت داشت و برکت داد.»
همچنین می‌فرماید:
«بانوان مؤمن می‌توانند به‌اندازۀ‌ توان خود، کارهایی برای خویش تنظیم و تعریف کنند و در مناسبت‌های مربوط به مصائب آل‌محمد(ع) مجالس عزا برپا کنند و حق را به مردم بشناسانند و باطل را تبیین کرده و اهل باطل را رسوا سازند. حضرت زینب(ع) پس‌از واقعهٔ کربلا، نقش بسیار عظیمی در تبیین حق و رسوا نمودن باطل بر عهده داشت. از خداوند خواستارم شما خواهران را در رویارویی با طاغوتیان این زمان موفق بدارد، همان‌طور که حضرت زینب(ع) برای رسواسازی و بی‌آبرو کردن اهل باطل ایستادگی نمود.»

1. زن نقش مهمی در یاری حق دارد

شیخ احمد خالدی:
در واقع نقش رسانه‌ای و پیش‌گامی زنان بسیار بزرگ است، چه در روز عاشورا، چه پیش از روز عاشورا و چه پس‌از آن. صحبت دربارهٔ همۀ زنان است، نه فقط حضرت زینب(س). و این نگاه بسیار مهمی است که باید قبل از جامعۀ اسلامی، جامعۀ انسانی آن را درک کند تا زن را کوچک نشمارد یا او را در انجام کارهایی که هر مخلوقی -و نه هر انسانی- توانایی انجام این کارها را دارد محدود نسازد. زن در پیشگاه خداوند سبحان‌و‌متعال موجودی بزرگ است که برتری‌ها و توانایی‌هایی دارد که چه بسا مرد قادر به انجام آن نباشد؛ سید احمدالحسن در برخی از سخنان خود اشاره می‌کند، مضمون کلام ایشان چنین است: «چه بسا در دولت عدل الهی نقش‌های بسیاری وجود داشته باشد که مردان از ایفای آن ناتوان باشند.»

شیخ احمد حلی:
در هر قیامی که اصلاحگران انجام می‌دهند -چه قیام حقیقی و الهی باشد، یا قیامی که توسط خلیفۀ الهی صورت نگیرد- زن نقش رسانه‌ای بزرگی در انتقال مسائل نظری و حقیقی به مسائل گسترده‌تر از آن ایفا می‌کند.

2. زنان در کربلا

شیخ احمد خالدی:
در کربلا موضع‌گیری‌های بسیاری ازسوی زنان می‌بینیم: زنی را می‌بینیم که همسرش را به‌سوی میدان جنگ روانه می‌کند، زنی را می‌بینیم که سر پسر خود را به دست می‌گیرد تا با آن به دشمنان ضربه بزند، زنی را می‌بینیم که به همسر خود می‌گوید «چرا مرا به کربلا نمی‌بری تا هرآنچه بر زینب گذشت بر من نیز بگذرد.» درحالی‌که همسرش به او می‌گوید چنین‌وچنان می‌شود. این زن در پاسخ همسرش می‌گوید «حسین الگوی تو باشد و زینب الگوی من نباشد؟! شما با حسین همراهی کنید و ما نیز با زینب و زهرا همراهی خواهیم کرد.» این درحالی است که او کاملاً می‌داند چه به سر زینب و دختران رسالت خواهد آمد.
این زن چگونه زنی است؟ چه زنی بود که کربلا را برای ما به وجود آورد؟

3. یک زن… کربلاست

زنی را می‌یابیم که کربلا را ایجاد کرد. نمی‌گویم کربلا او را ساخت، بلکه می‌گویم او خودِ کربلاست: زینب(س). می‌گوییم کربلا با حسین آغاز شد. نمی‌گویم با زینب تمام شد، اما می‌گویم با زینب ادامه یافت و چه بسا با مهدی(ع) پایان پذیرد. حضرت زینب(س) در کربلا عهده‌دار پروژه‌ای حقیقی برای نشر آموزه‌های دین الهی بود. وگرنه زنی همچون زینب(س) تمام آن اتفاقات بر او جاری شود: از دست دادن عزیزان، فرزندان، برادران؛ آن هم چه برادرانی: حسین و عباس(علیهم‌السلام). خون‌هایی که جاری شد.
برخی روایات می‌گوید زینب(ع) در شب یازدهم بیرون می‌آید تا آنجا که پایش به اجساد برخی شهدا می‌خورد و می‌افتد. برمی‌خیزد و می‌بیند بدن یکی از فرزندانش است. بلند می‌شود و می‌رود، کنار جسد فرزند خود نمی‌نشیند، برخلاف [سایر] زنان که اگر فرزند خود را در آن حال ببینند چنین می‌کنند. بلند می‌شود و به‌سوی حسین می‌رود.

 

4. نقش رسانه‌ای حضرت زینب(س)

زینب، بعد از آن روز -از روز یازدهم- کربلای جدیدی را آغاز کرد. او نقش رسانه‌ای جدیدی را از روز یازدهم آغاز کرد. شروع به انتشار دین اسلام نمود. دینی که آنان با کشتن حسین(ع) به‌دنبال نابودی آن بودند؛ چون می‌دانستند که دین یعنی حسین. می‌دانستند که دین خدا در حسین و خاندان حسین(ع) نمودار شده، پس اگر حسین و خاندانش کشته شوند، چه انتظاری دارید؟ دین پایان می‌پذیرد.

شیخ احمد حلی:
سپاه بنی‌امیه یا سپاه کوفه سعی کرد از انقلاب امام حسین(ع) و اهمیت آن بکاهد، اما می‌بینیم که نقش زینب(س) و دختران رسالت، و امام سجاد(ع) در رساندن آن انقلاب اصلاحی مهم به همۀ شهرهای دیگر، کمتر از نقش حسین(ع) نبود.

شیخ احمد خالدی:
زینب(س) چه کرد؟ زن چه کرد؟
دین را از نو بازگرداند. باری دیگر دین را زنده کرد. و می‌توان گفت کربلا از روز یازدهم شروع شد و تا این ساعت ادامه دارد و ما [امروز] در ثمرات کربلا به ‌سر می‌بریم.
شیخ احمد حلی:
وظیفۀ مهمی بر عهدهٔ زینب و خواهرانش و دختران رسالت قرار گرفت و آن اینکه این واقعهٔ مهم و این فاجعۀ عظیم را به شهرها و مردم برسانند؛ چون مردم تصور می‌کردند حسین(ع) یک شخص خارجی است، و از حدوحدود حاکم که یزید (لعنة الله علیه) بود خروج کرده است؛ پس زینب(س)، سعی کرد مردم شام را با این واقعیت آشنا کند که حسین(ع) فرزند رسول خدا و فرزند زهراست. مردم اصلاً نمی‌دانستند حسین کیست و به حقیقتِ قیام حسینی جاهل بودند.

5. زینب(ع) در مقابل حاکم ظالم

به‌طور طبیعی امکان ندارد یک فرد آنچه زینب(س) دید و چشید را ببیند و بچشد و سپس بیاید و مقابل همان شخص ظالم و قاتل و زورگو و حاکم بایستد، همان فرد حاکم در آن زمان. حضرت زینب(س) در برابر او می‌ایستد و چنین می‌گوید:
«هر کید و مکر و هر سعی و تلاشی که داری به کار بگیر، به خدا سوگند هرگز نمی‌توانی یاد و نام ما را محو کنی و وحی ما را از بین ببری.»
این چگونه کلامی است؟ آیا این سخنی است که از زنی صادر شود که آن همه فجایع در کربلا بر سر او آمد؟ و بااین‌حال چنین عزت و اقتداری را در او ببینی؟ مثل آنچه در برخی روایات آمده که گویی او علی بن ابی‌طالب است.
بلکه کار به آنجا رسید -و این درس بسیار مهمی برای نسل‌هاست- کار به آنجا رسید که اگر بخواهند خلیفۀ خدا را که دین در او متجلی است بکشند، باید پیش از او مرا بکشید. چرا؟ چون دین به‌واسطۀ او حفظ می‌شود. و این‌گونه او از خلیفه و جانشین خداوند محافظت نمود؛ درحالی‌که او یک زن بود: حضرت زینب(س). زینب(ع) از خلیفۀ خدا محافظت کرد.
سید احمدالحسن در جایی دربارهٔ ایشان چنین می‌نویسد:
«زینب از امام علی بن الحسین (زین‌العابدین) وارث این پروژۀ الهی محافظت کرد. در واقعۀ کربلا او را در آغوش گرفت و سپاه اموی یزیدی نتوانستند او را به قتل برسانند.»
و او همچنان خودش را سپر بلای امام زین‌العابدین قرار می‌داد (به‌نظرم این سخنی برای همۀ ماست که از آن بهره ببریم) تا آنکه از اسارت سپاه اموی یزیدی برگشتند.

6. نقطۀ شعله‌ور شدن قیام حسین(ع) به جهان

شیخ احمد حلی:
شاهد محدودسازیِ عرصهٔ مبارزه یا قیام هستیم؛ یعنی بنی‌امیه و ابن‌زیاد و ارتش اموی کوفی تلاش کردند قیام حسین را محدود کنند، اما خداوند از این ابا داشت تا آنکه شعلهٔ قیام امام حسین(ع) به شام و دیگر کشورهای عربی و حتی به مصر و جزیرۀ عربی و مکه برسد و می‌بینیم که قیام امام حسین(ع) به محدودهٔ جغرافیایی خود در کربلا محدود نشد.

سید احمدالحسن:
«زینب دخت علی سببی برای استمرار امامت و خلافت الهی بود، باوجود آنکه امام و خانوادۀ خود را از دست داده بود و بهترین‌های اهل زمین از یاران برادران و پدر خود را از دست داده بود. و همۀ این‌ها در یک لحظه رخ داد. ولکن شکسته نشد؛ چنانچه حالت طبیعی ژنی انسانی این‌طور اقتضا می‌کند. ایشان بی‌درنگ قیام را انتخاب کرد. و در دهم محرم و بعد از آن به‌تنهایی سپاه و امتی شد. خودش را با کرامت و سخاوت بر مرگ عرضه کرد، و هدف خود را به بهترین وجهی که قابل‌تصور است به انجام رساند و از زندگانی علی بن حسین سجاد (ع) محافظت کرد؛ به همین سبب ایشان بابت استمرار امامت و سلسله جانشینان و پیامبران خدای سبحان، دارای مقام بزرگی است. و هر زنی برایش امکان‌پذیر است که در هر زمان و مکانی از آنچه زینب(ع) انجام داد عبرت و الهام بگیرد، و از ظرفیت و جایگاه او بهره ببرد و به ایشان به‌عنوان سمبل و نماد عالی زن و انسانیت اقتدا کند، حتی اگر به او ایمان نداشته باشد.
برای هر زنی امکان دارد که برای بزرگ‌ترین هدف در زندگی دنیا که همان ایستادگی به‌همراه حق و عدالت و انصاف علیه باطل و ظلم و طغیان است به پا خیزد.»

 

ویژه نامه محرم

دانلود تمامی شماره های هفته نامه زمان ظهور