145 – سلسله‌پاسخ‌هایی به بدعت ۱۰۱ یوحنای دمشقی

﴿بگو من بدعـــتـــــی از فرستادگانْ نيـــستـــــم﴾
قسمت یازدهم: بررسی بشارت‌های انبیا دربارۀ مسیح، بخش اول
به‌قلم: آندریاس انصاری

دمشقی در ادامه می‌گوید:
«و ما می‌گوییم تمام پیامبران، از موسی به بعد، آمدن مسیح را پیشگویی کردند و اینکه چگونه مسیح خدا (و تجسم پسر خدا) قرار بود بیاید و مصلوب شود و بمیرد و دوباره برخیزد و چگونه او قرار بود، داور زنده و مرده باشد.» پایان نقل‌قول.

می‌گویم:
دمشقی آنچنان دربارۀ این پیشگویی‌ها صحبت می‌کند و آن را با آب‌وتاب تعریف می‌کند که هرکس نداند گمان می‌کند در عهد قدیم همۀ جزئیات به‌روشنی تمام دربارۀ عیسی(ع) آمده است! این در حالی است که در هیچ‌جای عهد قدیم نمی‌بینیم که به‌صراحت لفظ «مسیح» آورده شده باشد و گفته شده باشد که مسیح نامش فلان است، یا از منطقۀ فلان می‌آید یا مصلوب می‌شود!

• محور اول: خبر موسی(ع) از آمدن مسیح

می‌گویم:
او از بشارت موسی(ع) سخن گفت! اما در هیچ‌یک از کلام‌های منتسب به موسی(ع) در تورات، بشارت صریحی دربارۀ عیسی(ع) یافت نمی‌شود! نه‌تنها این موضوع که اسم مسیحْ ـ‌یشوعا‌ـ گفته نشده، بلکه مکان تولد مسیح نیز گفته نشده است و حتی گفته نشده مسیح قرار است مصلوب شود!
اینجا هر انسان عاقلی حق دارد بپرسد چرا دمشقی تصمیم می‌گیرد متونی از سخنان موسی و سایر انبیا (ع) را که دربارۀ مسیح تفسیر می‌کند ارائه نکند؟! آیا نقل یکی از آن متون وقت زیادی از او می‌گرفت؟! پاسخ واضح است: خیر!
اکنون که او نیاورد، از کلام سیریل اسکندریه[۱] ـ‌از پدران مقدس کلیسایی یوحنای دمشقی‌ـ استفاده می‌کنیم که می‌گوید:
«اما، همان طور که گفتیم، از آنجا که سخنان زیادی دربارۀ این چیزها وجود دارد، و از آنجایی که موسای حکیم از طریق اَشکال مختلف راز مسیح را محكم کرده است، لازم نمی‌دانیم که تعداد زیادی را جلوی خوانندگان خود انباشت کنیم؛ بلکه با انتخاب یکی از کلِ تعداد، سعی بر ارائۀ اثبات روشنی خواهیم داشت که کلام منجی ما صادق بوده است؛ آنجا که خطاب به یهودیان گفت: ‘اگر به موسی ایمان می‌داشتید، به من نیز ایمان می‌آوردید، زیرا او دربارۀ من نوشته است’.» [۲]

متنی که سیریل در ادامه آورد، از تثنیه ۱۸ بود [۳] که در ترجمۀ قدیم فارسی می‌خوانیم:
«یَهُوَه، خدایت، نبیّ‌ای را از میان تو [۴] از برادرانت، مثل من برای تو مبعوث خواهد گردانید، او را بشنوید. * موافق هر آنچه در حوریب در روز اجتماع از یهُوَه خدای خود مسئلت نموده، گفتی: «آواز یهُوَه خدای خود را دیگر نشنوم، و این آتش عظیم را دیگر نبینم، مبادا بمیرم.» * و خداوند به من گفت: «آنچه گفتند نیکو گفتند. * نبیّ‌ای را برای ایشان از میان برادران ایشان مثل تو مبعوث خواهم کرد و کلام خود را به دهانش خواهم گذاشت و هر آنچه به او امر فرمایم به ایشان خواهد گفت. * و هرکس سخنان مرا که او به اسم من گوید نشنود، من از او مطالبه خواهم کرد). [۵]

توجه: همان ‌طور که واضح است این پیشگویی‌ نه می‌گوید دربارۀ مسیح است و نه اسم و نه شهر و… او را می‌گوید! بنابراین غیرصریح است!

• محور دوم: پیشگویی موسی(ع) دربارۀ مصلوب

دمشقی در یکی از نوشته‌های خود می‌گوید:
«و مار پیروزمندانه بالای درختی بلند شد؛ گویی که مرده بود. آن درختْ رستگاری را برای کسانی به ارمغان می‌آورد که با ایمانْ دشمن خود را مرده می‌دیدند؛ همان طور که مسیح به درختی میخ‌کوب شد در جسم گناه که هنوز گناهی نمی‌شناخت. موسای توانا فریاد زد، ‘زندگی‌تان را در جلوی چشمانتان به درخت آویزان می‌بینید.’»[۶]

آتاناسیوس [۷] ـ‌از پدران مقدس دمشقی‌ـ نیز این عبارت را با اندکی تفاوت در نقل [۸]، دربارۀ مصلوب‌شدن مسیح می‌دانست! بخوانیم که چه می‌گوید:
«اما، شاید با شنیدن پیشگویی‌های مرگ او، بخواهید آنچه را که دربارۀ صلیب بیان شده است نیز بیاموزید؛ زیرا حتی این نیز نادیده گرفته نشده‌ است: آن توسط انسان‌های مقدس با صراحت بسیار نشان داده شده است. ۲. اولاً موسی آن را پیش‌بینی می‌کند، و آن هم با صدای بلند، وقتی می‌گوید: ‘زندگی‌تان را در جلوی چشمانتان آویزان خواهید دید و ایمان نخواهید آورد.’» [۹]

متن امروزیِ آنچه استناد شد، در تثنیه ۶۶:۲۸ وجود دارد؛ در ادامه به زمینۀ متن توجه کنیم تا متون مجاورش را نیز ببینیم! برای بهتر دیده‌شدن متن مدنظر در میان متون مجاورش آن را با علامت ستارۀ داوود(ع) مشخص کردم: (و خداوند تو را در میان جمیع امت‌ها از کران زمین تا کران دیگرش پراکنده سازد و در آنجا خدایان غیر را از چوب و سنگ که تو و پدرانت نشناخته‌اید، عبادت خواهی کرد. * و در میان این امت‌ها استراحت نخواهی یافت و برای کف پایت آرامی نخواهد بود، و در آنجا یهوه تو را دلِ لرزان و کاهیدگی چشم و پژمردگی جان خواهد داد. * ✶ و جان تو پیش رویت معلق خواهد بود ✶ و شب و روز ترسناک شده، به جان خود اطمینان نخواهی داشت. * بامدادان خواهی گفت کاش شام می‌بود و شامگاهان خواهی گفت کاش صبح می‌بود؛ به‌سبب ترس دلت که به آن خواهی ترسید، و به‌سبب رؤیت چشمت که خواهی دید). [۱۰]

توجه: به نظر در این متن «جان» یا زندگی یا حیات به عیسی(ع) تفسیر شده است؛ چراکه طبق انجیل و باور مسیحیان او زندگی یا حیات است [۱۱] و نیز معلق‌بودن و آویزان‌بودن او نیز مصلوب‌شدن مسیح تفسیر شده ‌است! به هر حال، اگر بپذیریم که این عبارت در تورات دربارۀ مصلوب‌شدن مسیح است و دربارۀ جان یهودیان نیست، کسی نمی‌تواند انکار کند که این متن بسیار غیرصریح و رمزگونه است!

• محور سوم: سبک پیشگویی‌های موسی(ع)

پس از بیان چند عبارت از موسی(ع) می‌خواهم اینجا کلمات سیریل اسکندریه را بیاورم که بسیار مهم است؛ او می‌گوید:
«پس شاید ما باید آنچه را که پیش رویِمان است تفسیر می‌کردیم، تا به ترتیب پیش برویم و آن را به دوستداران مخلص یادگیری بسپاریم تا تصاویر مسیح را از طریق موسی تحقیق کنند؛ زیرا کتاب‌های او مملو از متون است و سخنان زیادی از او وجود دارد، در عین حال پر از دشواری برای درک‌کردن و مملو از معانی بسیار ظریف و پنهان است.» [۱۲]

آری؛ این کلمات اذعانی است به رمزگونه‌بودن پیشگویی‌هایی که توسط موسی(ع) انجام شده است.

ان‌شاءالله ادامه دارد…

منابع:
۱. نام به انگلیسی: Cyril of Alexandria
۲. تفسیر بر یوحنّا، کتاب ۳، فصل 2.
https://www.tertullian.org/fathers/cyril_on_john_03_book3.htm
۳. همان، فصل ۳.
۴. ناگفته نماند که کتاب مقدس نزد سیریل، تثنیه ۱۵:۱۸ را به‌گونه‌ای غیر از آنچه امروز وجود دارد به تصویر کشیده است؛ زیرا در آن عبارت (از میان تو) وجود ندارد.
۵. تَثنیه ۱۵:۱۸ تا ۱۹.
۶. شرحی از ایمانِ ارتدوکس، کتاب ۴، فصل ۱۱، در خصوص صلیب و در اینجا بیشتر دربارۀ ایمان.
۷. نام به انگلیسی: Athanasius
۸. با بررسی دو متن مشخص می‌شود که در کتاب مقدس نزد آتاناسیوس عبارت «درخت» وجود نداشت! اما چند صد سال بعد در زمان دمشقی و نزد او کتاب مقدسی وجود داشت که عبارت «درخت» در آن دیده می‌شد!
۹. دربارۀ تجسم کلمه، ۳۵. پیشگویی‌های صلیب. چگونه این پیشگویی‌ها تنها در مسیح برآورده می‌شوند.
۱۰. تثنیه ۶۴:۲۸ تا ۶۷.
۱۱. (عیسی بدو گفت: من قیامت و حیات هستم. هرکه به من ایمان آورد، اگر مرده باشد، زنده گردد). (یوحنّا ۲۵:۱۱).
۱۲. تفسیر بر یوحنّا، کتاب ۳، فصل ۲.

 

145 – هفته نامه زمان ظهور- 21 بهمن 1401

دانلود تمامی شماره های هفته نامه زمان ظهور