حجاب زن همواره یکی از مهمترین موضوعات اجتماعی مطرح در شرایع الهی بوده است. بهرغم اتفاق اجمالی علمای ادیان بر اصل لزوم پوشش برای زن، مباحثات و مجادلاتی دامنهدار در کیفیت و حدود این حکم الهی وجود داشته است. در متون مقدس یهودیان، مسیحیان و حتی زرتشتیان حکمهای سختگیرانهای نسبت به پوشش، رفتار و گفتار زنان به چشم میخورد.
در جهان اسلامی اما این موضوع برجستگی و نمود بیشتری یافته است؛ بهگونهای که صرفنظر از اختلافهای جزئی فقها در محدودۀ پوشش واجب برای زن، امروزه و در تعاملات بین فرهنگی، حجاب زنان به نمادی از «اسلام» تبدیل شده است.
اما در ایرانِ پس از انقلاب، مسئلۀ حجاب رنگ تازهای به خود گرفت و با اجبار حکومتی، بهیکباره تبدیل به نمادی برای حاکمیت سیاسی اسلام شد. این در حالی بود که حتی در فقه مرسوم و متداول در حوزههای سنتی هم مبنایی شرعی برای این اجبار یافت نمیشد.
اگرچه بحث حجاب اجباری از همان روزهای اول پیروزی انقلاب مطرح و در عمل اِعمال شد، اما تا چند سال بهصورت قانون درنیامد؛ تا اینکه در سال ۱۳۶۲ مجلس ایران با تصویب «قانون مجازات اسلامی»، برای عدم رعایت حجاب در محیطهای عمومی، مجازات تعیین نمود.
در تبصرۀ مادۀ ۱۴۱ قانون مجازات اسلامی آمده است: «زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند به حبس از ۱۰ روز تا دو ماه یا از ۵۰ هزار تا پانصد هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد.»
موافقان حجاب اجباری آن را مقتضای طبیعی وجود حکومت اسلامی و اهتمامش به امربهمعروف و نهیازمنکر میدانند؛ اما مخالفان معتقدند که اجبار حجاب در ایران برخاسته از دغدغههای سیاسی است، نه فقهی. از این دیدگاه، حجاب زنان در ایران نماد حاکمیت مذهبی و اجبار به آن اقدامی برای جذب و حفظ پایگاه مذهبی است.
این اجبار حکومتی که از همان سالهای نخست با واکنشهای منفی فراوانی مواجه شد، در سالهای اخیر تبدیل به نمادی برای اعتراض به سیاستمداران شده است؛ یعنی متأسفانه امروز شاهد آن هستیم که مخالفت با یک دستور دینی، به مستمسکی برای اعلان مخالفت بسیاری از جوانان با حاکمیت سیاسی بدل شده است.
- اما بهواقع، حجاب در دین الهی چه جایگاهی دارد؟
آیا اسلام حقیقی حجاب را صرفاً واجب عبادی میداند و یا قانون حکومتی و لازم الاتباع؟
اگر قانون است، آیا شامل غیرمسلمانانِ ساکن بلاد اسلامی هم میشود؟
آیا در دولت عدل الهیِ امام مهدی (ع)، حجاب اجباری خواهد بود؟
همۀ اینها سؤالاتی است که ذهن هر مسلمان اهل اندیشهای را به خود مشغول میسازد.
سید احمدا لحسن یمانی، وصی و فرستادۀ امام مهدی (ع) در پاسخ به پرسش یکی از ایرانیان مؤمن به دعوت مبارک، به زیبایی، موضع اسلام حقیقی و اصیل را در قبال حجاب زنان معرفی کردند:
سؤال:
«…در ایران، زنان بهاجبار باید موهای خود را زیر حجاب قرار دهند و اگر این کار را نکنند، حکومت آنها را مجازات میکند؛ و این مسئله حتی برای افراد ادیان دیگر هم وجود دارد …
آیا مسئلۀ حجابِ اجباری که توسط حکومت اجرا میشود، کار درستی است؟ آیا در دولت عدل الهی، حجاب اجباری وجود دارد و هرکس حجاب نگذارد، حتی اگر مسلمان نباشد، مجازات میشود؟»
پاسخ سید احمد الحسن (ع):
«اینها دين را وارونه درک کردهاند و با اين كارهای نادرستشان به دين جفا میکنند؛ و به نام اسلام و تشيع و آل محمد (ع) لطمه وارد میکنند؛ زیرا محمد رسول خدا (ص) هیچکس را برای پوشيدن حجاب مجبور نكرد و خداوند سبحانه و تعالی هیچکس را برای پوشيدن حجاب يا دینداری و عبادت مجبور نكرد؛ بلكه دين خود را بر پيامبرش نازل نمود و بهشت را به كسانی كه ايمان میورزند و به عبادت التزام دارند، وعده داد.
عبادت بدون نيت، ارزشی ندارد؛ و حجاب، عبادت و اطاعت از دستور خدا و پيغمبر است؛ پس باید نيتِ قرب و نزدیکی به خداوند سبحانه و تعالی محقق شود؛ پس کجاست نیت کسی که بهزور او را مجبور به حجاب میکنند؟!
اما اجبار زنان غیرمسلمان بر حجاب، از اين هم قبیحتر است.»
(پیام فیسبوک سید احمد الحسن (ع)، 2018/07/05)