توجه دادن به آسمان (روزهٔ روح)

توجه به غذای جسم بیش از غذای روح، مسئله‌ای‌ است که امروزه مشکلات بسیاری را در جامعۀ بشری به‌وجود آورده است.

جامعه‌ای که مردمش بیش از هر چیزی به فکر وعدۀ غذایی بعدی خود هستند، نمی‌تواند مسیر معرفت را طی کند و از هدف خلقت که همان عبادت خدا یعنی شناخت و معرفت است دور خواهد ماند.

به همین دلیل کسانی که با آسمان ارتباطی دارند بسیار توصیه می‌کنند که کمتر به غذای مادی توجه شود و چون از این حقیقت اطلاع دارند که پرخوری و پرداختن به طعام جسمانی موجب غفلت انسان از هدف خلقت خویش می‌شود، در سخنانشان چنین توصیه‌هایی موج می‌زند؛ چراکه قلب با غذا می‌میرد و ذکر خدای متعال راهی به‌سوی آن نخواهد داشت و خداوند فراموش می‌شود.

وصی و فرستادۀ امام مهدی(ع)، این معلم اخلاق، این مسئله را در نهایت زیبایی به تمام انسان‌ها تذکر می‌دهند تا قوم خویش را متوجه آسمان کنند و نجات‌بخش مردمان از فرورفتن در ظلمت‌های دنیای امتحان باشند.

دکتر علاء سالم می‌گوید در خصوص غذایی که فرزند آدم را می‌کشد، از عبد صالح(ع) پرسیدم و گفتم: «فرزند آدم با غذا می‌ميرد.» گاه از ما سؤال می‌شود که مراد از غذایی که فرزند آدم را می‌میراند چیست؟

ایشان(ع) در پاسخ فرمود: «آری، غذا آن چیزی است که شکاف‌های امیال دنیوی انسان را پر می‌کند؛ برای دهان غذایی است، برای عورت غذایی است، برای چشم غذایی است و برای گوش غذایی است. این غذا حد و قانونی دارد. خوردن غذای حلال برای کسب نیرویی که انسان به‌وسیلۀ آن بر بندگی خدا توانا شود، انسان را زنده می‌گرداند؛ زیرا این غذا از طریق ذکری که فرد با این غذا قوّت ادای آن را به دست آورده است، باعث حیات روحش می‌شود. رفع نیاز شهوت عورت با حلال نیز همین‌گونه است. غذای مفید چشم، نگاه‌کردن به قرآن یا حجت الهی است و حتی نظر‌کردن به فرجام دشمنان خدا و عبرت‌گرفتن نیز انسان را زنده می‌گرداند.

غذای سودمند گوش مثل استماع قرآن نیز انسان را زنده می‌دارد؛ اما انسانی که بدون حساب مقدار یا کیفیت، هر نوع غذایی را می‌خورد یا به‌وسیلۀ هرچه که بخواهد، بی‌هیچ ضابطه و قاعده‌ای، شهوت عورتش را هرکجا و هر وقت و با هرکس که اراده کند برطرف می‌سازد، یا بدون حساب‌وکتابی که خداوند خواهان آن است، به هرکس و هرچیز که دلش بخواهد نگاه می‌دوزد و به هرچه که تمایل دارد گوش می‌سپارد، این انسان با این غذایی که به دهان و عورت و چشم و گوش خود می‌دهد، خویشتن را به وادی هلاکت می‌اندازد. (در محضر عبد صالح، ج۱، ص126)

پس ندانستن چنین حقیقتی انسان را به وادی هلاکت سوق می‌دهد؛ چراکه جسم از این جهت که مَرکب روح است و اصلاً بنا بود در جهت تعالی روح حرکت کند با توجه زیاد به آن، روح را از حرکت بازمی‌دارد تا جایی که کلاً خداوند را فراموش می‌کند.

سید احمدالحسن(ع)، حدیث امام صادق(ع) در این‌باره را به زیبایی تبیین و تفسیر می‌کنند.

در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است: «اگر توانستی جز خداوند را نخوری، چنین کن.» معنی این حدیث چیست؟

فرستادهٔ امام مهدی(ع) در پاسخ فرمودند:

یعنی اینکه در همه حال ذاکر خداوند سبحان و متعال باشی، که ذکر، غذای روح است. دیگر اینکه از غذای بدن تا آن مقدار که نیاز دارد بکاهی؛ یعنی خوردن برای قوّت‌گرفتن باشد نه از روی شهوت […] واقعیتی که مردم باید بدانند این است که «انسان با غذا می‌میرد». با غذا و شهوات، روح از ارتقا بازمی‌ماند و به تدبیر این بدن جسمانی متوجه و منحرف می‌شود و برای روح، این مشغول‌شدن به‌معنای نوعی مرگ تدریجی است؛ همان‌طور که ذکر و تلاش در راه خداوند سبحان و متعال، نوعی حیات و پیشرفت تدریجی است.» (متشابهات، ج3، پرسش 102)

بنابراین غذا بدون در‌نظر‌گرفتن خداوند سبحان و متعال، انسان را می‌کشد و سبب هلاکت او می‌شود؛ پس فرزند آدم با غذا می‌میرد. (در محضر عبد صالح، ج۱)

ایشان این توصیه را در زندگی شخصی خویش به‌مراتب رعایت می‌کنند و این حرکتی عملی می‌تواند برای همگان باشد که دل از طعام دنیایی کنده و متوجه طعام آسمان باشند؛ آنجا که در خصوص روزۀ روح توضیحاتی را برای کسانی که به‌دنبال ذکر و یاد خداوند هستند بیان می‌فرمایند:

شخصی از ایشان می‌پرسد:

روزه‌ای به‌عنوان [روزه] روح است که [در آن] انسان از غذایی که نتیجۀ حیوانات است، بازداشته می‌شود؛ مانند گوشت و ماهی و… . آیا این کار «روزۀ روح» مستحب است یا سنتی از اهل‌بیت محمد (ع) است؟…

و ایشان علیه‌السلام پاسخ می‌دهند:

بشخصه، هرساله از تناول حیوانات و فرآورده‌های آن، در طول ماه ذی‌القعده و نُه روز اول ذی‌الحجه پرهیز می‌کنم؛ و همچنین به این روزه، در نُه روز اول ذی‌الحجه، روزه معمولی معروف را اضافه می‌کنم. ولی این واجب نیست؛ بلکه برای روح انسان و اِرتقا و سالم‌بودن بدنش مفید و سودمند است.» (بریدالصفحه، احمدالحسن(ع)/ ص490 عربی)

با ما همراه باشید در کمپین #تولد_معلم_اخلاق