توهم بی‌خدایی

علم، توصیف‌کنندۀ نظم حاکم بر هستی است

مشاهدات ما در زندگی روزمره و مشاهدات مدون‌تر علوم، پدیده‌های تکراری و نظم و ترتیبی را در جهان آشکار می‌کنند؛ شب همواره در پی روز می‌آید؛ چهار فصل به یک ترتیب خود را تکرار می‌کنند؛ آتش همیشه داغ احساس می‌شود؛ اشیای پرتاب‌شده همیشه سقوط می‌کنند و غیره. قوانین علم چیزی نیستند، جز گزاره‌هایی که این نظم و ترتیب را با دقت زیاد بیان می‌کنند.

علم، توصیف‌کنندۀ نظم حاکم بر هستی

چنانچه یک پدیدۀ با نظم، در همه‌جا و در همۀ زمان‌ها، بدون استثنا مشاهده شود، این نظم به شکل یک «قانون جهان‌شمول» بیان می‌شود. مثالی از زندگانی روزمره بیاوریم: «همۀ یخ‌ها سردند». این گزاره تصریح می‌کند که هر تکه یخی ـ‌‌در هر جای کائنات، در هر زمان، گذشته، حال و آینده ـ‌ سرد است (سرد بوده است و خواهد بود). همۀ قوانین علم، جهان‌شمول نیستند. بعضی از قوانین به‌جای اینکه مدعی وقوع همۀ موارد یک پدیدۀ منظم باشد، تنها حاکی از وقوع درصدی از این موارد است. اگر این درصد مشخص‌شده باشد، یا اینکه گزاره‌ای کمّی، به شیوه‌ای دیگر، دربارۀ رابطۀ یک واقعه با واقعۀ دیگر اظهار شود، این گزاره را «قانون آماری» می‌خوانند؛ مثلاً «سیب‌های رسیده معمولاً سرخ‌اند» یا «تقریباً نیمی از اطفال متولد‌شده در یک سال، ذکور هستند». علم به هر دو نوع قوانین ـ‌‌جهان‌شمول و آماری‌ـ‌ احتیاج دارد.

 

رودُلف کارناپ، مقدمه‌ای بر فلسفۀ علم، مترجم یوسف عفیفی، فصل 1 (ارزش قوانین)، ص 15ـ‌16

کاربر2

Recent Posts

گفت‌وگوی داستانی دربارۀ دعوت فرستادۀ عیسای مسیح (قسمت سوم)

عیسی به آمدن مدعیان دروغین بسیاری هشدار داده است، اما نگفته هر مدعیِ پس‌از او کذاب است. به قلم: متیاس… Read More

1 ماه ago

مدعیان خیر

مصیبت برتر قسمت دوم به قلم: نازنین زینب احمدی مقدمه در بخش پیشین این مجموعه، با تکیه بر اهمیتی که… Read More

2 ماه ago

آیا معجزه راه ثابت شناخت فرستادگان الهی است؟

 گفت‌وگوی داستانی دربارۀ دعوت فرستادۀ عیسای مسیح (قسمت دوم) به قلم: متیاس الیاس از پیشنهادِ رفتن نزد کشیش استقبال کرد… Read More

2 ماه ago

آیا فرگشت یک هدف کلان دارد؟

به قلم: شیث کشاورز   امروزه نظریه تکامل (فرگشت) نظریه‌ای است که در جامعۀ علمی، به‌طور گسترده به‌عنوان توضیحی کاملاً… Read More

2 ماه ago

پاسخ به اتهام فرصت‌طلبیِ پیامبر(ص) و یادگیری ایشان از اهل کتاب

پاسخ به تئوفان اعتراف‌کننده | قسمت چهارم به قلم: ارمیا خطیب • پیشگفتار در قسمت پیشین به سه ادعای تئوفانس… Read More

2 ماه ago

«رؤیا» دریچه‌ای به‌سوی ملکوت

وظیفۀ مؤمنان در قبال رؤیا در پیشگاه فرستادۀ الهی به قلم: نوردخت مهدوی مقدمه رؤیا، سفری شیرین و روحانی است… Read More

2 ماه ago