169 – روشنگری دربارۀ ازدواج پیامبر (ص) با همسر سابق زید

سلسله‌مقالات پاسخ به بدعت شمارۀ ۱۰۱ یوحنای دمشقی
قسمت بیست و یکم

• و زید، منظورِ محمد (ص) را نفهمید و گمان کرد که محمد (ص) چون از زیبایی زن او خوشش آمده، این جمله را گفته است!
• این زید بود که به محمد (ص) گفت: «زن من، اخلاق بدی دارد و می‌خواهم او را طلاق دهم.»
• رسول (ص) به زید توصیه فرمود که همسرش را طلاق ندهد.

 

یوحنای دمشقی می‌گوید:
«محمد دوستی به نام زید داشت. این مرد زنی زیبا داشت که محمد عاشق او شده بود. یک بار، وقتی که آن‌ها با هم نشسته بودند، محمد گفت: «آه، راستی! خدا به من دستور داده است که همسرت را بگیرم.» دیگری [یعنی زید] پاسخ داد، «تو پیغمبری، آنچه را خدا به تو گفته انجام بده و همسرم را بگیر.»

ترجیحاً از اول داستان را بگویم او [محمد] به او [زید] گفت: «خدا به من دستور داده که تو زنت را طلاق بدهی.» و او [همسرش] را طلاق داد. پس از چند روزی، او گفت: «اینک، خدا به من دستور داده تا او [آن زن] را بگیرم.» سپس، بعد از اینکه او را گرفت، و با او مرتکب زنا شد، این قانون را وضع کرد: «به او اجازه بده که همسرش را طلاق دهد، و اگر، پس از طلاق دادنش، او [آن مرد] خواست نزد او [زن] بازگردد، بگذار [ابتدا] دیگری با او، ازدواج کند؛ زیرا گرفتن او [آن زن] جایز نیست، مگر آن زن با دیگری ازدواج کرده باشد. همچنین، اگر برادری [یعنی اگر یک مرد]، زنش را طلاق دهد، برادرش، اگر بخواهد، می‌تواند با او ازدواج کند.» پایان نقل‌قول.

آیا آنچه دمشقی می‌گوید درست است؟

• روشنگری امام رضا (ع) ردی بر ادعای دمشقی

طبق آنچه امام رضا (ع) بیان فرمودند [1] پیامبر (ص) به‌خاطر کاری در پی زید (پسر‌خوانده‌اش) به خانۀ او رفت و زن او را در حال شست‌وشو مشاهده کرد و به زن او فرمود: «کسی که تو را آفرید منزّه است از اینکه برای خود فرزندی را برگزیند که نیاز به طهارت و شست‌وشو داشته باشد.» و منظور محمد (ص) تنها این بود که خدا را از سخن کسانی که قائل بودند ملائکه، دختر خدا هستند منزّه بداند؛ زن، زید را از آمدن محمد (ص) و اینکه به او فرمود «منزّه است کسی که تو را آفرید»، آگاه ساخت و زید، منظور محمد (ص) را نفهمید و گمان کرد که محمد (ص) چون از زیبایی زن او خوشش آمده، این جمله را گفته است.

و برخلاف آنچه دمشقی ادعا می‌کند، محمد (ص) به زید امر نکرد که زنش را طلاق بدهد! این زید بود که به محمد (ص) گفت «زن من، اخلاق بدی دارد و می‌خواهم او را طلاق دهم» و محمد (ص) نه‌تنها موافقت نکرد، بلکه در جواب به او فرمود «همسر خود را نگهدار و از خدا بپرهیز».

خواننده برای مطالعۀ توضیحات بیشتر می‌تواند به کتاب «دفاع از رسول» نوشتۀ دکتر علاء سالم رجوع کند. [2]

• تهمت زنا

همان‌طور که خواندیم، یوحنای دمشقی به محمد (ص) تهمت زنا می‌زند؛ فکر می‌کنم این اتهام او بر حسب سخن منسوب به عیسی علیه‌السلام در انجیل است! این سخن به این شکل است:

(لیکن من به شما می‌گویم، هرکس به‌غیر علت زنا، زن خود را از خود جدا کند باعث زنا کردن اوست، و هرکه زن مطلقه را نکاح کند، زنا کرده باشد). [3]

صرف‌نظر از درستی یا نادرستی این متن، لازم می‌دانم این نکته را بگویم که احکام می‌تواند در طول زمان به‌خاطر شرایط خاص تغییر کند. [4] به عبارت دیگر فرستاده‌ای با احکامی می‌آید و فرستاده‌ای دیگر با حکم دیگری می‌آید؛ برای تشخیص آنکه این حکم از سوی خداست، کافی است به قانون ثابت شناخت فرستادگان و تطبیقش بر مدعی رجوع کنیم؛ بنابراین، زمانی که محمد (ص) بر طبق این قانون فرستاده‌ای از سوی خداست، پس حکمی که او آورده نیز صحیح است و این موضوع زنا محسوب نمی‌شود.

• نتیجه‌گیری

مشخص شد آنچه یوحنای دمشقی سعی در ارائه‌اش داشت، دروغی بیش نبود و ماجرا توسط امام رضا (ع) که یکی از نوادگان محمد (ص) است و راست‌گویی‌اش از طریق قانون ثابت شناخت فرستادگان اثبات می‌شود، بیان شد و پیشنهادی از سوی محمد (ص) به زید داده نشد و علاقه‌ای از سوی محمد (ص) نسبت به همسر زید به وجود نیامده بود و حتی رسول (ص) به زید توصیه فرمود که همسرش را طلاق ندهد.

پانوشت‌ها

1. عيون أخبار الرضا (ع)، الشيخ الصدوق، ج۲، ص۱۸۰و۱۸۱.
2. دفاع از رسول، شبهۀ ۷۰، نسخۀ عربی ص۳۶۹.
3. متی ۳۲:۵.
4. ر.ک: متی ۳:۱۹-۹.

 

دانلود تمامی شماره های هفته نامه زمان ظهور