کتاب ارزشمند « پژوهشی در عصمت »

با وجود گذشت قرن‌های متمادی، هیاهو و کشمکش در خصوص موضوع عصمت و معصوم همچنان ادامه دارد. عده‌ای آن را می‌پذیرند و عده‌ای رد می‌کنند. گروهی به وجود معصوم اقرار دارند وعصمت را واجب می‌دانند و آن را بسیار وسیع‌تر از آنچه هست تصور می‌کنند و عده‌ای دیگر آن را منع یا دایرۀ‌عصمت را به‌قدری تنگ می‌کنند که آن را تنها محدود به تبلیغ الهی می‌کنند و به‌طور مشخص هدف از آن را تبلیغ و رساندن قرآن می‌دانند.

واقعیت این است که متکلمان، ‌به‌ویژه متکلمان شیعه، معنای‌عصمت را از درک و فهم مردم بسیار دور کرده‌اند و درعین‌حال که خودشان تصور می‌کنند در حال نزدیک‌کردن معنای‌عصمت به ذهن‌های مردم هستند، ‌با تأسف بسیار، از عصمت، هدفی ساخته‌اند که تنها تیرهایی به‌سویش پرتاب می‌شود؛ و به‌این‌ترتیب تیرهایی از جنس مقولاتی که هیچ ارتباطی به خود عصمت ندارند، بر آن افز‌وده‌اند.

کتاب ارزشمند «پژوهشی در عصمت» نوشتۀ استاد بزرگوار، دکتر عبدالرزاق دیراوی است که با نگاهی ریزبینانه و دقیق و با تکیه بر قرآن و روایات آل محمد(ع) به بررسی مقولۀ مهم و اساسی عصمت معصومین(ع) پرداخته است؛

و نیز پاسخی است علمی و دقیق به ابهام و پیچیدگی‌های تحمیل‌شده بر مفهوم عصمت، که از دخالت‌های نادرست علما در کلام نشئت گرفته است. این پژوهش بر آن خواهد بود که مفهوم عصمت را به همان پاکی و بی‌آلایشی اولیه بازگرداند؛ با پایبندی به همان حدود و مرزهایی که آل محمد(ع) ترسیم فرموده‌اند. از مهم‌ترین مباحث این کتاب می‌توان به سرفصل‌های ذیل اشاره کرد:

1. مفهوم عصمت از نظر لغت، قرآن و حدیث
2. عصمت و جبر
3. آیا معصوم دچار غفلت یا فراموشی می‌شود؟
4. آیا معصوم به همۀ علوم دنیوی آگاه است؟
5. آگاهی معصوم به غیب و همۀ زبان‌های بشری چگونه است؟
7. آیا معصوم باید به قواعد متعارف نحوی عربی پایبند باشد؟
8. آیا معصوم سایه دارد؟
9. منبع علم معصوم از کجاست؟