مناظره ای در موضوع پایان یافتن سفارت

هفت سال پیش (سال ۲۰۱۲) مناظره ای ‌در خصوص پایان‌یافتن سفارت و نیابت خاص از طرف امام مهدی(ع) در غیبت کبری، میان من و یکی از مهمانان تالار گفت‌وگوی انصار امام مهدی(ع) در اینترنت صورت پذیرفت. دلیل طرح این مناظره، توقیع معروف به «توقیع سَمُری» است که برای پایان‌یافتن سفارت و نیابت از طرف امام مهدی(ع) تا زمان ظهور مقدس، به این توقیع استدلال می‌شود. متن این توقیع به قرار زیر است:

شیخ صدوق: ابومحمد حسن بن احمد مُکتَب به ما گفت: «در سالی‌که شیخ علی بن محمد سمری (قدس الله روحه) وفات یافت، در مدینة‌السلام بودم و چند روز پیش از وفات وی به نزدش رفتم. او توقیعی به شرح زیر برای مردم خواند که من از آن نسخه‌ای برداشتم: “بسم الله الرحمن الرحیم. ای علی بن محمد سمری، خداوند، برادرانت را در مصیبت تو اجر عظیم عطا فرماید. تو در فاصلۀ شش روز، از دنیا خواهی رفت؛ پس کارهای خود را سر‌و‌سامان بده و به هیچ‌کس وصیت نکن که پس از تو جانشینت باشد؛ زیرا غیبت دوم واقع شده است و ظهوری نخواهد بود مگر پس از اذن خداوند عزوجل و این اجازه پس از مدتی طولانی خواهد بود که دل‌ها سخت و زمین از ستم آکنده شود. و از شیعیان من کسانی خواهند آمد که ادعای مشاهده می‌کنند. آگاه باشید! کسی ‌که قبل از خروج سفیانی و صیحۀ آسمانی ادعای مشاهده کند، دروغ‌گوی افترا‌زننده است ولا حول ولا قوة إلا بالله العلي العظيم… .” راوی گوید: از این توقیع نسخه برداشتیم و از حضور وی خارج شدیم. در روز ششم به حضورش رفتیم درحالی‌که او در حال احتضار بود. از او پرسیده شد: وصى و جانشین تو پس از تو چه کسی است؟ گفت: «حق تعالى را امری است که به پایان می‌رساند.» و او که خدا از او راضی باشد درگذشت و این آخرین کلامی بود که از او شنیدم.» کمال‌الدین و تمام‌النعمه، ص 516

اما از خوانندۀ گرامی انتظار دارم که موضعی به دور از تعصب، بی‌طرفانه و مبتنی بر دلیل و حجت داشته باشد. چه‌بسا در این مناظره نکته‌‌ای بیابد که پیش‌تر در کتاب‌‌های دیگری که به این موضوع پرداخته‌اند، ندیده باشد و چه‌بسا ویژگی اصلی موجود در این چند صفحه، بی‌پرواییِ علمی در نفی هر چیزی باشد که دلیل صریحی برایش اقامه نشده است، حتی اگر از موارد معروف و مشهور بوده باشد! به قول معروف «چه بسیار موارد مشهوری که اصل و اساسی ندارند».

به‌علاوه به‌جهت حفظ امانت‌داری علمی، در پاسخ‌های ارائه‌شده در این مناظره دخل و تصرفی نکردم و حتی اشتباهات املاییِ واضح و دیگر نکات از این دست را نیز به حال خود رها و به نوشتن کلمۀ «کذا» (این‌چنین) در مقابل آن بسنده کردم، تا مشخص باشد که اشتباه از طرف نویسندۀ این عبارت بوده است.
این مناظره در روز ۲۵/۶/۲۰۱۲ شروع شد و در روز ۱۳/۷/۲۰۱۲ به پایان رسید که این تاریخِ آخرین پاسخ نام کاربری «علی(ع) صراط مستقیم است» بوده و پس از آن، طرف مقابل، نام کاربری «دانشجویی بر راه راست» ناگهان عقب‌نشینی کرد و تا امروز ۲۲/۷/۲۰۱۷ برای گفت‌وگو حاضر نشده است.

شیخ ناظم عُقیلی