بهقلم: شیخ محمدهادی قرهداغی
پیامبر اکرم (ص) و اهلبیت پاک او (ع) کشتیهای نجات بشر از جهنم دنیا هستند و بدا به حال آن کسانی که از آل محمد (ع) عقب بمانند یا از آنان پیشی بگیرند. در صلوات شعبانیه میخوانیم:
«اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ و آل مُحَمَّدٍ الْفُلْکِ الْجارِیَةِ، فِى اللُّجَجِ الْغامِرَةِ، یَأْمَنُ مَنْ رَکِبَها، وَیَغْرَقُ مَنْ تَرَکَهَا، الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مارِقٌ، وَالْمُتَاَخِّرُ عَنْهُمْ زاهِقٌ وَاللّازِمُ لَهُمْ لاحِقٌ: خدایا درود فرست بر محمد و آل محمد، کشتى جارى در اقیانوسهاى بیکران؛ ایمن شود هرکه سوار آن کشتى گردد و غرق شود کسى که آن را واگذارد، هرکه بر ایشان تقدّم جوید از دین بیرون رفته و کسى که از ایشان عقب ماند به نابودى گراید و آن که ملازم آنهاست [به حق] پیوسته است.» [1]
در همین راستا، سرور و سالار شهیدان، اباعبدالله الحسین (ع) فرمودند: «مَنْ لَحِقَني اُسْتُشْهِدَ و مَن لَمْ یَلحَقْنِي لَمْ یُدْرِکِ الفَتْحَ: هرکس به من ملحق شود شهید میشود و هرکس به من ملحق نشود، به فتح و پیروزی نخواهد رسید.» [2]
سید احمدالحسن، وصی و فرستادۀ امام مهدی (ع) و یمانی آل محمد (ع) در تفسیر این حدیث شریف میفرمایند: «لِكُلِّ زَمانٍ حُسينٌ، فمَنْ لَحِقَ حُسينَ زَمانِه لَحِقَ الحُسينَ: هر زمانی را حسینی هست و هرکس به حسین زمان خود ملحق شود به امام حسین (ع) پیوسته است.» [3] اما این پیوستن درجاتی دارد و طبق تصریح سید احمدالحسن، «کسی که در همۀ تفاصیل و ریزهکاریها با امام (ع) همراه است، همانند کسی نیست که [فقط] بهطور کلی و اجمالی با امام (ع) همراهی میکند.» [4] سید یمانی تأکید میکنند که هرکسی متناسب با مقامش و مقدار التزامش به حسین [زمان] (ع) مقداری از فتح را درک میکند؛ یعنی پیروزی و فتح با قائم (ع) را درک میکند. [5]
آری شیعۀ حقیقی کسی است که دقیقاً پا جای پای امام خویش میگذارد و بهسمت مشرق و مغرب متمایل نمیشود. شیعۀ حقیقی پیروِ محضِ امام حیّ و حاضر خویش است و پس از شناخت خلیفۀ خدا با قانون ثابت معرفت حجت، هرگز فهم قاصر خویش را بر خواست و رأی امامش مقدم نمیکند.
اما چه زمانی ما در همۀ جزئیات ملحق به امام زمانمان هستیم؟ آیا صِرف مطالعه آثار منتشرشده از سوی امام معصوم (ع) برای شناخت منویات ایشان کافی است؟ بیتردید خیر! اگرچه مطالعه آثار معصوم (ع) برای شناخت عقاید، اخلاق و احکام صحیح آلمحمد (ع) ضروری است، اما ما را از ارتباط روزانه با ایشان بینیاز نمیکند.
مؤمنان به یمانی آلمحمد (ع) از این ابا دارند که مانند بسیاری از مدعیان اسلام و تشیع، به مطالعۀ تاریخ پیامبر (ص) و ائمه (ع) و روایات آنها پرداخته، از پیش خود اجتهاد کنند و فتوا صادر نمایند. آنان حتی افزودن سیرۀ سید احمدالحسن و تاریخ دعوت یمانی به سیرۀ بیش از هزارسالۀ اهلبیت (ع) را برای رسیدن به تکلیف شرعی در زمان حاضر کافی نمیدانند.
یکی از بزرگترین عواملی که در طول تاریخ، موجب انحراف دعوتهای الهی از مسیر اصلی آنها شده، همین اجتهادها و برداشتهای شخصی افرادی است که خود را مؤمن به این دعوتها دانستهاند.
بیتردید، رفتار و گفتار انبیا و اوصیای الهی برخاسته از حقایقی است که در بسیاری مواقع، حکمت آنها بر سایرین پوشیده است و هرگاه پیروانِ یک حجت الهی با درک و فهم شخصی و دریافتهای ظاهری خویش به تحلیل و نظریهپردازی پرداختهاند، سنگبنای انحراف از مسیر دعوت الهی پیشوای خویش را خواسته یا ناخواسته بنا نهادهاند.
سید احمدالحسن نسبت به اعتماد مردم به فهم شخصی خویش چنین هشدار میدهند:
«والحق أقول لکم، إن فی التوراة مکتوب: (توكّل عليَّ بكلّ قلبِك ولا تعتمد على فهمِك، في كلّ طريق اعرفني، و أنا أقوم سبيلَك، لا تحسب نفسَك حكيماً، أكرِمني و أَدِّب نفسَك بقولي): حق را به شما میگویم، همانا در تورات آمده است: (با تمام قلب خویش به من توکل نما و بر فهم خویش اعتماد مکن. در هر راهی مرا بشناس و من راه تو را راست میکنم؛ خودت را حکیم مپندار، مرا بزرگ بدار و نفْس خویش را با گفتار من ادب کن).» [6]
امروز پیروان یمانی آلمحمد (ع) در این برهۀ خطیر تاریخی، در جایگاهی قرار گرفتهاند که تمام پیامبران الهی و امامان معصوم (ع) آرزوی آن را داشتهاند؛ یعنی بودن در زمان قائم (ع) و خدمت شبانهروزی به ایشان. آنها بهوش هستند که کوچکترین اشتباهشان، در تغییرِ مسیر این دعوت مبارک و ایجاد تأخیر در بهثمررسیدن اهداف آن مؤثر است. انصار امام مهدی (ع) تمام همّت و آرزویشان این است که سنگهایی باشند در دستان وصی و فرستادۀ ایشان، سید احمدالحسن. سنگ از خود نه شُکوه و جِلوهای دارد و نه ادّعا و ارادهای! بلکه تنها ابزاری است آماده برای نشانهگیری هدف توسط صاحبش!
ممکن است سید احمدالحسن، این پیشوای الهیِ حرکتِ مهدوی در آخرالزمان، در هر برههای از تاریخ، اولویتها و الگوهای متفاوتی برای پیشبرد دعوت مبارک یمانی در نظر داشته باشند و متناسب با مقتضیات زمان و مکان از راهبردها و رویکردهای مختلفی بهره گیرند. توجه به این نکته را میتوان در کتاب «روشنگریهایی از دعوتهای فرستادگان» مشاهده کرد؛ آنجا که ایشان به تبیین بخشی از این تفاوتهای راهبردی و روشی در دعوت انبیا و اولیای الهی پرداختهاند؛ بنابراین، بسیاری از مواضع و تعابیری که سید احمدالحسن مثلاً در ۲۰ سال پیش و در جامعۀ «عراق» منتشر کردهاند، لزوماً همان چیزهایی نیستند که ایشان «امروز» و در کشور عزیزمان «ایران» تکرار آنها را از پیروانشان انتظار داشته باشند.
اما مؤمنین به دعوت یمانی در مشارق و مغارب کرۀ خاکی چگونه میتوانند به اراده و خواست حجت خدا در موقعیتهای زمانی و مکانی متفاوت پی ببرند؟ آیا حتی با فرض حضور بیواسطۀ سید احمدالحسن در میان مردم، امکان مراجعۀ مستقیم همۀ مؤمنان به ایشان وجود دارد؟ و آیا معقول است همگان به صفحۀ مبارک ایشان در فیسبوک هجوم ببرند و در هر مسئلۀ خُرد و کلانی از شخص ایشان کسب تکلیف کنند؟
نمایندگانِ حجت خدا؛ شهرهایی آشکار در طول مسیر
همواره و در زمان تمامی حجج الهی، بهویژه حجتهایی که عهدهدار دعوتهای گسترده الهی بودهاند، تعدادی از اصحاب معتمد ایشان بهعنوان واسطههای ارتباطی موثق و تسدیدشده میان حجت خدا با مردم، ایفای نقش میکردهاند. امام مهدی (ع) در پاسخ به پرسشی از سوی محمد بن صالح همدانی نوشتند: «… مگر سخن خدای متعال را نخواندهاید که فرمود: (وَجَعَلْنَا بَيْنَهُمْ وَبَيْنَ الْقُرَى الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا قُرًى ظَاهِرَةً: و میان آنها و شهرهایی که مبارکشان گردانیدیم، شهرهایی آشکار قرار دادیم). [7] به خدا قسم ما آن شهرهایی هستیم که برکت داده شدیم و شما [کارگزاران ما] شهرهای آشکار.» [8]
این «قُرای ظاهره» همان اصحاب خاص ائمه (ع) هستند که در هر زمان واسطههای ارتباط ایشان با شیعیان و دوستدارانشان بودهاند. امام مهدی (ع) بهویژه دربارۀ نواب خاص چهارگانۀ خویش به خط مبارکشان توقیعی صادر کردند (در زمان نایب دوم) که در آن آمده است: «… وأما الحوادث الواقعة فأرجعوا فيها إلى رواة حديثنا، فأنهم حجتي عليكم وأنا حجة الله … اما در حوادثی که واقع میشود، به نقلکنندگان سخن ما رجوع کنید؛ زیرا آنها حجت من بر شما هستند و من حجت خدا هستم… .» [9]
سید احمدالحسن نیز از همان اوایل دعوت، مؤمنان پاک و برگزیدهای را بهعنوان رابط خویش با مؤمنین معرفی کردهاند. این نمایندگان از زمان حضور فیزیکی سید یمانی در میان عامۀ مؤمنین، بهعنوان واسطههای امین ایشان شناخته میشدهاند و هیچ نصی نیز دال بر عزل آنان از ناحیۀ سید یمانی صادر نشده است. همچنین، سید احمدالحسن پس از پایانیافتن غیبت ششساله و افتتاح صفحۀ مبارک فیسبوک خویش، بار دیگر بر این نمایندگان طاهر مهر تأیید زدند.
امروز همان طور که بر همگان آشکار است، پس از رحلت مرحوم سید حسن حمامی(ره)، دفتر مبارک سید احمدالحسن در نجف توسط دیگر نمایندگان ایشان یعنی سید واثق حسینی، شیخ ناظم عقیلی و شیخ حبیب سعیدی اداره میشود. این نائبهای بزرگوار در حقیقت وکلای امین حجت خدا و دروازههای مطمئن و تسدیدشدۀ راهیابی به ساحت قدس امام عصر (ع) و فرزند و فرستادۀ ایشان به شمار میآیند.
سید احمدالحسن پس از افتتاح صفحۀ فیسبوکشان در سال ۲۰۱۲، در پستی با صوت مبارک خویش، علیه تشکیککنندگان به این صفحه و مکتب شریف فرمودند: «اگر در اشتباه بودند باید توبه کنند؛ وگرنه از من دوری کنند و ادعای ایمان به مرا نداشته باشند.» [10]
سید احمدالحسن همچنین در جریان تظاهرات گستردۀ مردم عراق، و در پاسخ به اتهام اعمال خشونت توسط پیروانشان بار دیگر در صفحۀ فیسبوک خویش چنین تأکید کردند:
«… وأكرر هنا ما يعرفه الجميع أن من يمثلني هو المكتب الرسمي في النجف الاشرف وما يصدر منه من توجيهات و لاعلاقة لي بأي افراد أو جماعة تدعي انها تتبعني ولا تسير على ما يصدر من توجيهات المكتب في النجف الاشرف أو ماكتبته شخصيا في هذه الصفحة: و اینجا آنچه را همه میدانند تکرار میکنم که: آنچه مرا نمایندگی میکند، مکتب (دفتر) رسمی در نجف اشرف و دستورالعملهایی است که از آن صادر میشود؛ و هر فرد یا گروهی که ادعا میکند پیرو من است، در حالی که طبق دستورالعملهای صادره از مکتب در نجف اشرف یا آنچه شخصاً در این صفحه مینویسم حرکت نمیکند، هیچ ارتباطی به من ندارد.» [11]
بنابراین، امروز همراهی با امام معصوم فقط در پیروی از اوامر و رهنمودهای مکتب و نمایندگان سید احمدالحسن معنا میشود و طبعاً اعمالِ کسانی که نسبت به این مسئله بیتوجه هستند، ارتباطی با دعوت مبارک ندارد و مسئولیت آن مستقیماً برعهدۀ خودشان خواهد بود.
——-
1. مصباح المتهجد شيخ طوسی، ص ۴۵.
2. مختصر بصائر الدرجات، ص ۶.
3. متشابهات، جلد 1، پرسش ۱۴.
4. متشابهات، جلد 1، پرسش ۱۴.
5. متشابهات، جلد 1، پرسش ۱۴.
6. خطبهای به طلبههای حوزۀ علمیه در نجف اشرف و در قم و در هر منطقهای از زمین، 8ربیعالثانی1426ق/ ۲۷ اردیبهشت ۱۳۸۴ش.
7. سبأ، ۱۸.
8. غیبت طوسی، ج ۱، ص ۳۴۵.
9. کمالالدین، ج ۲، ص ۴۸۳.
10. صوت دوم منتشرشده در صفحۀ رسمی فیسبوک سید احمدالحسن، 2012م.
11. صفحۀ رسمی فیسبوک سید احمدالحسن، ۴ نوامبر ۲۰۱۹م.