امام علی(ع) در خطبۀ 38 نهجالبلاغه در تعریف شبهه فرمودند: «وَ اِنَّما سُمِّیَتِ الشُّبْهَةُ شُبْهَةً لاِنَّها تُشْبِهُ الْحَقَّ. فَاَمّا اَوْلِیاءُ اللّهِ فَضِیاؤُهُمْ فیهَا الْیَقینُ، وَ دَلیلُهُمْ سَمْتُ الْهُدى. وَ اَمّا اَعْداءُ اللّهِ فَدُعاؤُهُمْ فیهَا الضَّلالُ، وَ دَلیلُهُمُ الْعَمى. فَما یَنْجُو مِنَ الْمَوْتِ مَنْ خافَهُ، وَلا یُعْطَى الْبَقاءَ مَنْ اَحَبَّهُ» «شبهه را براى اين شبهه ناميدند كه به حق شباهت دارد. اما نور هدايتكنندۀ اولیای خدا در شبهات، يقين است و راهنماى آنان، مسير هدايت الهى است. ولی دشمنان خدا، دعوتكنندهشان در شبهات، گمراهى است و راهنماى آنان كورى است. آنكس كه از مرگ بترسد نجات نمىيابد و آنكس كه زندهماندن را دوست دارد براى هميشه در دنيا نخواهد ماند.»
پرسش 15:
استدلال به روایت دوازده نفر از فرزندان مهدی(ع) باطل است.
كورانی میگوید استدلال به روایت دوازده نفر از فرزندان مهدی(ع) باطل است. او با اسلوب اخلاقی شناختهشدۀ خود نوشته است: «این دجال به احادیثی استدلال كرده است كه بعد از مهدی(ع) دوازده مهدی حكومت خواهند كرد و ادعا كرده خودش پسر امام مهدی(ع) است كه پس از او حكومت میكند و امام او را پیشاپیش خود فرستاده است!
میگویم: آری، برای ما از طریق اهلبیت(ع) چنین صحیح است كه متولی مراسم دفن امام مهدی(ع)، امام حسین(ع) است و او اولین نفر از ائمه(ع) است كه رجعت میكند. بعد از حسین(ع) دوازده مهدی از فرزندان او حكومت میكنند و آنان احتمالاً از فرزندان مهدی(ع) هستند.
از جملۀ این احادیث: «اولین كسی كه زمین برایش شكافته میشود و به دنیا بازمیگردد حسین بن علی است؛ و رجعت، برای همه نیست؛ بلکه برای افراد خاصی است. كسی رجعت نمیكند، مگر اینكه به ایمان محض یا شرک محض رسیده باشد.» (مختصر بصائر، ص24، با سند صحیح از امام صادق (ع)).»
پاسخ:
كورانی با این سخن به مهدیین اعتراف کرده است و میگوید آنان «احتمالاً» از فرزندان امام مهدی(ع) هستند. میگویم: برخلاف گفتۀ او كه میگوید «احتمالاً»، آنان «حتماً» از فرزندان امام مهدی(ع) هستند و برخی از روایاتی را كه بر این حقیقت دلالت دارند، بیان خواهیم داشت؛ ولی در اینجا میخواهم با كورانی همراه شوم تا ارزش گفتههای او برای همگان روشن شود.
در اینجا ما این موضوعها را در اختیار داریم:
- اعتراف كورانی به مهدیین.
- ما اقراری از او داریم به این مضمون كه مهدیین احتمالاً از فرزندان امام مهدی(ع) هستند.
- كورانی همچنین میگوید امام حسین(ع) اولین كسی است كه رجعت میكند و او متولی دفن امام مهدی(ع) است و پس از او حكومت میكند.
- پس از وفات امام حسین(ع) نقش مهدیین در حكومت فرامیرسد.
همین گفتههای كورانی ـكه باید به همۀ آنها پایبند باشدـ نشان میدهد كه كورانی معتقد است مهدیین در رجعت متولد میشوند؛ بدون اینکه در همین روزگاری كه ما در آن زندگی میكنیم وجودی داشته باشند؛ و این خلط عجیبی است!
زیرا رجعت ـهمانگونه كه خود كورانی نقل كرده استـ برای افراد خاص است و شامل همه نمیشود؛ یعنی رجعت نمیكند، مگر كسی كه به ایمان محض یا شرک محض رسیده باشد و در نتیجه كسی كه در عالم رجعت زندگی میكند ناگزیر باید قبل از آن در این دنیا امتحان شده، سپس وفات كرده باشد.
این نکتهای است كه كورانی درک نکرده است؛ کسی که دوران حكومت مهدیین پس از پدرشان امام مهدی(ع) را ملغی کرده، رجعت را بلافاصله پس از امام مهدی محمد بن الحسن(ع) قرار میدهد؛ درحالیکه حقیقت بهاینترتیب است كه رجعت پس از آخرین امام مهدی از مهدیین دوازدهگانه واقع میشود. این امام همان شخصیتی است كه روایات میفرمایند فرزند و نسلی ندارد و همان امامی است كه امام حسین بر او رجعت میكند و متولی دفنش میشود و پس از او در عالم رجعت حكومت میكند؛ كه جهانی متفاوت از جهان كنونی ماست.
پرسش 16:
ارتباط بین عالم رجعت و مهدیین (ع).
لطفاً توضیح بیشتری در این خصوص بدهید تا ارتباط بین عالم رجعت و مهدیین(ع) روشنتر شود.
پاسخ:
روایاتی داریم كه از وجود مهدیین سخن گفتهاند كه پس از امام مهدی(ع) حكومت میكنند؛ همچنین روایاتی در دست داریم كه از وجود عالم رجعت سخن گفتهاند. این دو دسته از روایات برخی از علما را متحیر كرده است (طبعاً بنده از باب «تساهل» كلمۀ «علما» را به کار میبرم؛ وگرنه آنها نیز همانند دیگران در جایگاه آموختن قرار دارند).
به نظر برخی از علما بین این احادیث ناسازگاری وجود دارد و آنها را بر یكدیگر ترجیح دادهاند. برخی دیگر مثل كورانی كلماتی پریشان و متناقض گفتهاند. او یک بار میگوید مهدیین بعد از امام مهدی(ع) حكومت میكنند و بار دیگر میگوید رجعت بلافاصله پس از امام مهدی(ع) واقع خواهد شد.
درست آن است كه تعارضی در کار نیست؛ زیرا مهدیین پس از پدرشان امام مهدی(ع) حكومت میكنند و پس از پایان حكومتشان و وفات آخرین نفر از آنان، عالم رجعت با بازگشت امام حسین(ع) واقع خواهد شد. دلیل بر این تفسیر در كلام آل محمد (ع) موجود است.
از آنان روایت شده است كه امام حسین(ع) بر امامی كه عقبی ندارد رجعت خواهد كرد، یعنی امامی كه نسل و فرزندی ندارد؛ درحالیکه امام مهدی محمد بن الحسن(ع) مطابق تصریح دهها روایت، نسل و فرزند دارد و در نتیجه ایشان همان شخص مدنظر نیست تا به وجود تعارض میان این روایات معتقد شویم. مقصود، آخرین مهدی از مهدیین دوازدهگانه است.
وقتی كورانی میگوید امام حسین(ع) بر امام مهدی محمد بن الحسن(ع) رجعت و حكومت خواهد کرد و سپس بعد از وفات او، مهدیین حكومت خواهند كرد، او در واقع میگوید که رجعت پس از وفات امام مهدی محمد بن الحسن(ع) واقع خواهد شد .
اگر چنین باشد، لازم است اعتقاد داشته باشد که مهدیین در زمان رجعت متولد خواهند شد؛ به این معنا كه آنان در عالم این دنیا زندگی نكردهاند و امتحانی بر آنان جاری نشده است تا روشن شود از كسانی هستند كه به ایمان خالص رسیدهاند؛ و این كاملاً خلاف روایات است.
پرسش 17:
یادآوری روایات مهدیین از فرزندان مهدی (ع).
مایلم روایاتی را یادآوری كنید كه گفتید دلالت دارند بر اینکه مهدیین از فرزندان امام مهدی(ع) هستند.
پاسخ:
روایات در این زمینه بسیارند اما برخی از آنها کفایت خواهند کرد:
ـ در وصیت رسول خدا (ص) وارد شده است: «پس وقتی زمان وفات او رسید ـیعنی امام مهدی(ع) [وصایت و جانشینی من را] به فرزندش که اولین و برترین مقربین است، تسلیم نماید، و او سه نام دارد، یک نامش مانند نام من، و نام دیگرش مانند نام پدر من است و آن عبدالله و احمد است و سومین نام او مهدی خواهد بود و او اولینِ مؤمنان است.» [1]
ـ در دعای ضرّاب ـكه طولانی استـ آمده است: «… بر ولیّ خود ـیعنی امام مهدی(ع) و والیان عهدت و امامان از فرزندانش صلوات بفرست… .» [2]
ـ و در دعای واردشده از امام رضا(ع): «و صلوات بفرست بر ولیات ـیعنی امام مهدی(ع) و والیان عهدت و امامان از فرزندانش… .»
ـ علامه مجلسی در بحارالأنوار روایت کرده است که در منبعی قدیمی از علمای گذشته دعایی یافته که در آن نوشته است: «خدایا برای ولیات در خلقت، ولی و نگهدارنده و قائد و یاور باش تا او را به سکونت و آرامش برسانی؛ درحالیکه زمینت از او فرمانبردار است و او را بهمدت طولانی بهرهمند سازی و او و ذریهاش را در زمین، امامان وارث قرار دهی.» [3]
پاورقیها:
- غیبت، شیخ طوسی، ص151.
- مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج1، ص409.
- بحارالأنوار، ج86، ص340.